u

doc/main.tex

@@ -158,24 +158,70 @@
 
 \end{frame}
 
-\begin{frame}{Cele Dobrej Praktyki Laboratoryjnej (GLP) i Powiązane Akty Prawne}
+\begin{frame}[allowframebreaks]{Przepisy Prawne i Regulacje dotyczące GMO}
     \justifying
     {\fontsize{8pt}{9.6pt}\selectfont
     \begin{longenum}
         \setlength{\itemsep}{8pt}
-        \item \textbf{Zapewnienie jakości i spójności wyników badań}: 
+        \item \textbf{Polskie i unijne regulacje}:
-        GLP wprowadza standaryzację metod badawczych i procedur, umożliwiając uzyskanie powtarzalnych i wiarygodnych wyników.
+        \begin{longenum}
-        \item \textbf{Zwiększenie bezpieczeństwa pracowników i środowiska}:
+            \setlength{\itemsep}{6pt}
-        Przy pracy z GMO stosowanie GLP minimalizuje ryzyko dla personelu i środowiska, co jest regulowane przez \textbf{Dyrektywę 2009/41/WE} oraz krajowe akty prawne \cite{prawoGMO}.
+            \item \textbf{Ustawa z dnia 22 czerwca 2001 r. o organizmach genetycznie zmodyfikowanych} \cite{prawoGMO}: 
-        \item \textbf{Zachowanie integralności badanych materiałów i próbek}:
+            Reguluje wprowadzanie do obrotu, stosowanie i monitorowanie GMO w Polsce, określając m.in. wymagania dotyczące badań, upraw, przetwarzania oraz transportu GMO.
-        GLP wymaga odpowiedniego przechowywania, znakowania i identyfikacji próbek GMO, zgodnie z \textbf{Rozporządzeniem (WE) nr 1830/2003} dotyczącym śledzenia i znakowania GMO \cite{prawoGMO}.
+            \item \textbf{Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2001/18/WE z dnia 12 marca 2001 r.} \cite{Dyrektywa2001_18_WE}:
-        \item \textbf{Możliwość odtwarzania i weryfikacji wyników}:
+            Określa zasady dotyczące zamierzonego uwalniania organizmów zmodyfikowanych genetycznie do środowiska oraz wprowadzania ich do obrotu we Wspólnocie Europejskiej.
-        Skrupulatna dokumentacja badań wg GLP umożliwia powtórzenie eksperymentów oraz weryfikację wyników przez inne jednostki lub organy regulacyjne.
+            \item \textbf{Rozporządzenie (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 września 2003 r.} \cite{Rozporzadzenie_1829_2003}:
+            Ustanawia regulacje w zakresie genetycznie zmodyfikowanej żywności i paszy, w tym wymagania dotyczące ich autoryzacji, etykietowania i monitorowania po wprowadzeniu do obrotu.
+            \item \textbf{Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) nr 503/2013 z dnia 3 kwietnia 2013 r.} \cite{RozporzadzenieWykonawcze_503_2013}:
+            Wprowadza szczegółowe wymagania dotyczące wniosków o zatwierdzenie genetycznie zmodyfikowanej żywności i paszy, precyzując m.in. obowiązek spełniania zasad Dobrej Praktyki Laboratoryjnej w badaniach toksykologicznych.
+        \end{longenum}
+        
+        \framebreak
+
+        \item \textbf{Zezwolenia i dokumentacja}:
+        \begin{longenum}
+            \item \textbf{Uzyskiwanie zezwoleń}:
+            Prace z GMO wymagają uzyskania odpowiednich zezwoleń od właściwych organów (np. Ministerstwa Środowiska). W zależności od rodzaju prowadzonej działalności (badania naukowe, uprawy doświadczalne, wprowadzanie GMO do obrotu), konieczne jest spełnienie szczegółowych wymagań określonych w przepisach \cite{RozporzadzenieMinistraSrodowiska2015}.
+            \item \textbf{Prowadzenie dokumentacji}:
+            Zgodnie z polskimi i unijnymi przepisami prawnymi, jednostki pracujące z GMO są zobowiązane do prowadzenia szczegółowej dokumentacji dotyczącej charakterystyki GMO, celów i metod badawczych oraz zastosowanych środków bezpieczeństwa biologicznego \cite{prawoGMO}. Dokumentacja ta musi być przechowywana przez określony czas, a także dostępna do kontroli przez odpowiednie organy nadzorcze.
+        \end{longenum}
     \end{longenum}
     }
 \end{frame}
 
+\begin{frame}[allowframebreaks]{Klasyfikacja Poziomów Bezpieczeństwa Biologicznego}
+    \justifying
+    {\fontsize{8pt}{9.6pt}\selectfont
+    \begin{longenum}
+        \setlength{\itemsep}{8pt}
+        \item \textbf{Poziomy bezpieczeństwa biologicznego}:
+        \begin{longenum}
+            \setlength{\itemsep}{6pt}
+            \item \textbf{Poziom Bezpieczeństwa Biologicznego 1 (BSL-1)}:
+            Obejmuje prace z mikroorganizmami niechorobotwórczymi dla zdrowych ludzi i zwierząt oraz organizmami genetycznie zmodyfikowanymi o niskim ryzyku infekcji. Laboratoria BSL-1 cechują się podstawowymi środkami zabezpieczającymi, takimi jak zamknięte drzwi i umywalki do mycia rąk, bez wymogu specjalistycznych systemów inżynieryjnych \cite{RozporzadzenieMinistraSrodowiska2015}.
+            \item \textbf{Poziom Bezpieczeństwa Biologicznego 2 (BSL-2)}:
+            Dotyczy prac z mikroorganizmami wywołującymi choroby o umiarkowanym stopniu zagrożenia dla człowieka i środowiska, takimi jak np. wirusy roślinne oraz organizmy genetycznie zmodyfikowane o podwyższonym ryzyku. Laboratoria BSL-2 wymagają stosowania dodatkowych środków ochrony, takich jak komory bezpieczeństwa biologicznego, szczelne pojemniki do transportu materiału biologicznego oraz szczepienia personelu w razie konieczności.
+            \item \textbf{Poziom Bezpieczeństwa Biologicznego 3 (BSL-3)}:
+            Obejmuje prace z mikroorganizmami wywołującymi poważne lub potencjalnie śmiertelne choroby, które mogą rozprzestrzeniać się drogą powietrzną. Laboratoria BSL-3 wymagają bardziej zaawansowanych środków inżynieryjnych, takich jak kontrola wentylacji, filtracja powietrza (filtry HEPA) oraz specjalne procedury wchodzenia i wychodzenia z laboratorium \cite{prawoGMO}. Personel musi być odpowiednio przeszkolony i chroniony, a dostęp do laboratorium jest ściśle kontrolowany.
+            \item \textbf{Poziom Bezpieczeństwa Biologicznego 4 (BSL-4)}:
+            Prace na tym poziomie obejmują mikroorganizmy wywołujące choroby śmiertelne i szybko rozprzestrzeniające się, często bez dostępnej szczepionki lub leczenia. Laboratoria BSL-4 wymagają najwyższych standardów bezpieczeństwa, w tym oddzielnego, w pełni odizolowanego obszaru pracy, systemów wentylacji z podciśnieniem, klastra bioasekuracyjnego oraz odzieży ochronnej szczelnie zamkniętej. Tylko laboratoria o najwyższym poziomie zabezpieczeń mogą prowadzić prace na tym poziomie, zgodnie z restrykcyjnymi przepisami krajowymi i międzynarodowymi.
+        \end{longenum}
         
+        \item \textbf{Kryteria klasyfikacji laboratoriów}:
+        \begin{longenum}
+            \setlength{\itemsep}{6pt}
+            \item \textbf{Bezpieczeństwo fizyczne i inżynieryjne}:
+            Laboratoria na różnych poziomach bezpieczeństwa biologicznego muszą spełniać odmienne standardy fizycznych zabezpieczeń, takie jak odpowiednie drzwi, zamknięcia, wentylacja, oraz systemy filtracji powietrza (np. filtry HEPA na poziomach BSL-3 i BSL-4). W szczególności laboratoria pracujące z GMO muszą wdrażać środki zapobiegające przypadkowemu uwolnieniu organizmów do środowiska \cite{RozporzadzenieMinistraSrodowiska2015}.
+            \item \textbf{Szkolenie i kwalifikacje personelu}:
+            Personel pracujący na różnych poziomach bezpieczeństwa biologicznego musi posiadać odpowiednie przeszkolenie i kwalifikacje. W laboratoriach BSL-1 wystarczające są podstawowe szkolenia BHP, natomiast w laboratoriach BSL-2, BSL-3 i BSL-4 wymagana jest specjalistyczna wiedza, umiejętność pracy z patogenami o podwyższonym ryzyku, a także znajomość protokołów awaryjnych \cite{RozporzadzenieMinistraZdrowia2021}.
+            \item \textbf{Kontrola i monitorowanie}:
+            Każdy poziom bezpieczeństwa biologicznego wymaga odpowiedniego nadzoru oraz kontroli procedur. Wyższe poziomy bezpieczeństwa (BSL-3 i BSL-4) wymagają ścisłej kontroli dostępu, regularnych inspekcji oraz monitorowania warunków pracy, aby zapewnić zgodność z obowiązującymi regulacjami i standardami \cite{KrajowyProgramDPL2021}.
+            \item \textbf{Postępowanie z odpadami biologicznymi}:
+            Laboratoria pracujące z GMO i innymi materiałami biologicznymi muszą postępować zgodnie z odpowiednimi procedurami utylizacji odpadów, aby zapobiec skażeniu środowiska i rozprzestrzenianiu się organizmów \cite{RozporzadzenieMinistraSrodowiska2015}. Zasady te są ściśle określone dla każdego poziomu bezpieczeństwa, z bardziej rygorystycznymi wymaganiami dla wyższych poziomów.
+        \end{longenum}
+    \end{longenum}
+    }
+\end{frame}
 
 
 % Slajd z bibliografią

doc/references.bib

@@ -86,3 +86,72 @@
   month        = {jan},
 }
 
+@misc{prawoGMO,
+  title        = {Ustawa z dnia 22 czerwca 2001 r. o organizmach genetycznie zmodyfikowanych},
+  year         = {2001},
+  note         = {Dz.U. 2001 nr 76, poz. 811 z późn. zm.}
+}
+
+@misc{Dyrektywa2001_18_WE,
+  title        = {Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2001/18/WE z dnia 12 marca 2001 r. w sprawie zamierzonego uwalniania do środowiska organizmów zmodyfikowanych genetycznie},
+  year         = {2001},
+  note         = {Dz. Urz. WE L 106 z 17.4.2001, str. 1-38, z późn. zm.},
+  url          = {https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/ALL/?uri=CELEX:32001L0018}
+}
+
+@misc{Rozporzadzenie_1829_2003,
+  title        = {Rozporządzenie (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 września 2003 r. w sprawie genetycznie zmodyfikowanej żywności i paszy},
+  year         = {2003},
+  note         = {Dz. Urz. UE L 268 z 18.10.2003, str. 1-23, z późn. zm.},
+  url          = {https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX:32003R1829}
+}
+
+@misc{RozporzadzenieWykonawcze_503_2013,
+  title        = {Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) nr 503/2013 z dnia 3 kwietnia 2013 r. w sprawie wniosków o zatwierdzenie genetycznie zmodyfikowanej żywności i paszy zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1829/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady oraz zmieniające rozporządzenia (WE) nr 641/2004 i (WE) nr 1981/2006},
+  year         = {2013},
+  note         = {Dz. Urz. UE L 157 z 8.6.2013, str. 1–48},
+  url          = {https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX:32013R0503}
+}
+
+@misc{RozporzadzenieMinistraSrodowiska2015,
+  title        = {Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 26 stycznia 2015 r. w sprawie bezpieczeństwa biologicznego przy prowadzeniu prac z GMO},
+  author       = {{Ministerstwo Środowiska}},
+  year         = {2015},
+  note         = {Dz.U. 2015, poz. 247},
+  url          = {https://dziennikustaw.gov.pl/DU/2015/247}
+}
+
+@misc{prawoGMO,
+  title        = {Ustawa z dnia 22 czerwca 2001 r. o organizmach genetycznie zmodyfikowanych},
+  year         = {2001},
+  note         = {Dz.U. 2001 nr 76, poz. 811 z późn. zm.}
+}
+
+@misc{RozporzadzenieMinistraSrodowiska2015,
+  title        = {Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 26 stycznia 2015 r. w sprawie bezpieczeństwa biologicznego przy prowadzeniu prac z GMO},
+  author       = {{Ministerstwo Środowiska}},
+  year         = {2015},
+  note         = {Dz.U. 2015, poz. 247},
+  url          = {https://dziennikustaw.gov.pl/DU/2015/247}
+}
+
+@misc{RozporzadzenieMinistraZdrowia2021,
+  title        = {Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 3 sierpnia 2021 r.},
+  author       = {{Ministerstwo Zdrowia}},
+  year         = {2021},
+  month        = {August},
+  day          = {3},
+  note         = {Dz.U. 2021 poz. 1422},
+  url          = {https://dziennikustaw.gov.pl/DU/2021/1422}
+}
+
+@misc{KrajowyProgramDPL2021,
+  title        = {Krajowy program monitorowania zgodności z zasadami Dobrej Praktyki Laboratoryjnej},
+  year         = {2021},
+  month        = {November},
+  day          = {9},
+  note         = {Dokument programowy, Polska},
+  url          = {https://www.gov.pl/web/zdrowie/krajowy-program-monitorowania-zgodnosci-z-zasadami-dobrej-praktyki-laboratoryjnej}
+}
+
+