\newpage \section*{Modyfikacja genetyczna poprawiająca odporność na suszę} \begin{longenum} \item Wprowadzenie \begin{longenum} \item Stosowanie CRISPR w roślinach pozwala na precyzyjne wprowadzenie modyfikacji genetycznych, które mogą poprawić odporność na stresy abiotyczne, takie jak susza. \item Zwiększenie odporności Arabidopsis na suszę mogłoby zostać osiągnięte przez ukierunkowaną modyfikację genów, które regulują odpowiedzi roślin na stres związany z niedoborem wody. \end{longenum} \item Cel modyfikacji \begin{longenum} \item **Nadekspresja genu DREB1A**: \begin{longenum} \item Gen DREB1A koduje czynnik transkrypcyjny, który aktywuje ekspresję genów odpowiedzialnych za ochronę komórek przed odwodnieniem. \item Wzmożona ekspresja DREB1A prowadzi do zwiększenia aktywności szlaków odpowiedzi na stres suszy, co może poprawić zdolność rośliny do przetrwania w warunkach niskiej wilgotności. \end{longenum} \item **Edytowanie sekwencji promotora RD29A**: \begin{longenum} \item Promotor RD29A może być zmodyfikowany, aby zwiększyć ekspresję genu podczas stresu związanego z odwodnieniem. \item Poprzez edycję sekwencji regulatorowej z wykorzystaniem CRISPR, można zwiększyć indukowaną ekspresję genu RD29A, co wzmocni odpowiedź na suszę. \end{longenum} \end{longenum} \item Przykładowa modyfikacja z użyciem CRISPR-Cas9 \begin{longenum} \item **Ukierunkowanie CRISPR na sekwencję promotora DREB1A**: \begin{longenum} \item Wykorzystując CRISPR-Cas9, można wprowadzić mutację do sekwencji promotora DREB1A, która spowoduje nadekspresję genu. \item Wprowadzenie sekwencji regulatorowej, która zwiększa ekspresję, może uczynić roślinę bardziej odporną na odwodnienie poprzez szybsze i bardziej efektywne uruchamianie mechanizmów obronnych. \end{longenum} \item **Zmiana w sekwencji genowej NHX1**: \begin{longenum} \item Modyfikacja sekwencji kodującej gen NHX1 może zwiększyć wydajność białka transportującego jony, co pomoże lepiej regulować ciśnienie osmotyczne w komórkach. \item Dzięki tej zmianie, Arabidopsis będzie lepiej radzić sobie z niedoborem wody, utrzymując stabilne funkcje komórkowe w warunkach stresu suszy. \end{longenum} \end{longenum} \item Przewidywane korzyści z modyfikacji \begin{longenum} \item **Zwiększona tolerancja na suszę**: Modyfikacje genów takich jak DREB1A, RD29A oraz NHX1 poprawią zdolność Arabidopsis do przetrwania w warunkach niskiej dostępności wody, dzięki lepszej regulacji procesów adaptacyjnych. \item **Zachowanie wzrostu i rozwoju w warunkach stresowych**: Dzięki wzmocnionej odpowiedzi na suszę, rośliny będą mogły utrzymać normalny wzrost i rozwój, co jest kluczowe dla rolnictwa w regionach o ograniczonych zasobach wodnych. \end{longenum} \end{longenum}